Jak zacząć grę na flecie Indian Północnoamerykańskich?

Zakładając, że masz już w rękach zakupiony flet indiański, podążaj za tymi kilkoma podpowiedziami, by dobrze zacząć swoją przygodę z tym instrumentem:

1. Ułożenie rąk.
Sugerowane ułożenie rąk zależy od tego, czy jesteś osobą praworęczną, czy leworęczną. Osoby praworęczne zazwyczaj trzymają lewą rękę na górze, a prawą na dole. Osoby leworęczne układają dłonie odwrotnie.

Trzy główne palce każdej ręki powinny zakrywać po 3 otwory – palec wskazujący, środkowy i serdeczny.

2. Otwory – 5, czy 6?
W starych, tradycyjnych fletach Indian Północnoamerykańskich wykonywano jedynie 5 otworów. Aktualnie często wykonuje się flety 6-otworowy i my także jesteśmy tego zwolennikami. Dodaje to więcej możliwości, można grać więcej muzycznych skali.

W związku z tym, aby grać skalę tradycyjną, która dla tych fletów (NASF) jest skalą pentatoniczną molową, musisz trzymać trzeci otwór od góry zawsze zakryty przez palec serdeczny. Gdy nabierzesz już wprawy w poruszaniu się po skali tradycyjnej możemy zabrać się za eksplorację innych skal alternatywnych z wykorzystaniem 6-tego otworu.

3. Ustawienie “ptaszka”, “bloczku”.
Ptaszek, lub bloczek to nazwy, których używamy dla figurki, która znajduje się u góry fletu. Jest on odpowiedzialny za prawidłowe wydobycie dźwięku fletu. Jego ustawienie odpowiada za przepływ i ciśnienie powietrza pomiędzy komorą powietrzną, a dźwiękową.

Należy ustawić go tak, aby jego koniec znajdował się dokładnie na krawędzi otworu, który tworzy dźwięk (ang. True Sound Hole). Czasami dla dopracowania dźwięku najniższego, przy wszystkich zakrytych otworach możemy przemieścić bloczek nieco (max 1mm) w kierunku ustnika.

Po właściwym ułożeniu bloczku zawiązujemy ciasno rzemyk, aby unieruchomić bloczek i uniknąć uciekającego bokami powietrza. Rzemyk sugerujemy wiązać na jeden raz, aby łatwiej było go zaciskać przed każdą grą.

4. Pierwsze dźwięki.
Trzymając już zakryty trzeci otwór od góry zaczynamy grę dmuchając we flet i stopniowo zakrywając otwory od góry do dołu, jeden po drugim. Wyższe dźwięki (mniej otworów zakrytych) wymagają więcej ciśnienia powietrza niż dźwięki niższe. W związku z tym, jeżeli chcemy znaleźć taki dźwięk, na jakim nam zależy to regulujemy ciśnienie naszego wydechu.

Częstą przyczyną pisków i nieczystych dźwięków na tym etapie jest niedokładne zakrycie otworów, dlatego sugerujemy grę przed lustrem, by zobaczyć czy palce odpowiednio leżą.

5. Poruszanie się po skali.
Kiedy wydobędziemy już pierwsze czyste dźwięki, możemy zabrać się za granie skali pentatonicznej. Poruszamy się w górę i w dół fletu zakrywając i odkrywając palce jeden po drugim tak, jak byśmy chodzi po drabinie. Jednym wychodzi to bardzo łatwo, inni potrzebują więcej czasu na opanowanie. Ważne jest, aby się nie zniechęcać i wytrwale ćwiczyć, bo jest to instrument o docelowo bardzo wdzięcznym brzmieniu

Flet indiański, tak jak każdy instrument wymaga, aby właściwie się o niego troszczyć. 

Dużo zależy od rodzaju drewna z którego flet został wykonany:

• Drewno twarde, o wysokiej gęstości (dąb, mahoń) jest bardziej odporne na uszkodzenia i zmiany temperatury, ma dźwięk wyraźniejszy i ostrzejszy. 

• Drewno miękkie i o niższej gęstości (czerwony cedr kanadyjski, bambus) charakteryzuje się ciepłym brzmieniem, natomiast wymaga więcej ostrożności, jest lekkie i wrażliwsze.
  

Poniżej przedstawiamy kilka rzeczy, o których warto pamiętać posiadając flet indiański:

• Flet warto raz na jakiś czas smarować olejem bezbarwnym w środku i na zewnątrz. Sugerowane oleje to olej z pestek winogron lub olej kokosowy. Należy nasączyć szmatkę, lub chusteczkę kilkoma kroplami oleju i przetrzeć flet z zewnątrz.
  
  Do środka również wpuszczamy olej, albo wlewając kilka kropli lub na wycior, a potem dobrze przecieramy, aby warstwa tłuszczu była jak najcieńsza.
  
  Pamiętajmy, aby nasmarować zarówno komorę dźwiękową (tę, z otworami zakrywanymi przez palce) jak i komorę zwalniającą powietrze (Slow Air Chamber).
  
  W ten sposób wypełniamy mikro uszczerbienia i zabezpieczamy flet.
  
  W zależności od częstotliwości gry możemy robić to raz na 3-6 miesięcy, aby mieć pewność, że flet jest w dobrym stanie.

• Jak mawia jeden z fletotwórców: “Flute on the floor is flute no more” (ang. flet na podłodze nie jest już fletem). Należy dbać o to, aby flet nam nie spadał, nie rzucać nim, nie obijać, a najlepiej przechowywać i transportować w miękkim materiałowym pokrowcu.

• Unikać skrajnych temperatur. Fletu nie należy pozostawiać na słońcu, ani na kaloryferze, blisko grzejników, w nagrzanym samochodzie itp. Również trzeba pilnować, aby instrument nie zmarzł, nie został na zewnątrz w trakcie zimy. Na warunki atmosferyczne bardziej podatne są flety z miękkiego drewna, natomiast o każdy należy dbać tak jak o ludzkie ciało. Innymi słowy, jeśli my potrzebujemy swetra, to flet najprawdopodobniej w tym czasie również potrzebuje być w pokrowcu.
  
  Przed rozpoczęciem gry należy sprawdzić, czy powierzchnia fletu jest w temperaturze pokojowej. Jeżeli jego powierzchnia jest zmarznięta, to najpierw rozgrzewamy flet pocierając o niego z zewnątrz kawałkiem materiału (np miękkim pokrowcem). Gdy już go nagrzejemy, flet nadaje się do grania. Należy unikać grania na zimnym flecie, gdyż wprowadzenie ciepłego powietrza do środka przy zimnej powierzchni może doprowadzić do wzrostu ciśnienia, a w efekcie do uszkodzenia drewna.

• Należy unikać gry na flecie tuż po jedzeniu. Jeżeli dopiero co zjedliśmy, umyjmy zęby lub odczekajmy jakiś czas zanim zagramy na flecie. Jeżeli zagralibyśmy tuż po zjedzeniu to w naszym wydmuchiwanym powietrzu mogą znajdować się jeszcze drobinki pożywienia, co wraz z wilgocią wytworzoną przez ślinę może spowodować powstawanie grzybów, pleśni i innych nieprzyjemnych zjawisk w komorze powietrznej fletu. Jest to miejsce ciemne i wilgotne, więc wymaga, aby je oczyszczać.